Achthoekig of vierkant: 3D-geprinte put kost robot maar twintig minuten werk
Een walmuurput maken kost een metselaar algauw een dag werk, terwijl de 3D-printer het in 20 minuten kan. Onlangs zijn de eerste exemplaren geplaatst.
Vervanging van de putten, die regenwater verzamelen en afvoeren op de Amsterdamse kades, was onderdeel van een grootschalige vernieuwing van de Jacob Catskade. Hoofdaannemer Dura Vermeer vroeg 3D-printspecialist Neolithic de nieuwe putten te maken. “Het printen duurt twintig minuten per walmuurput, dus we waren in ruim twee uur klaar met zes stuks”, vertelt oprichter Chris Aerts. “De eindproducten konden binnen een week op transport naar de bouwplaats. Dat duurt via een traditioneel traject minstens acht weken.”
Configurator
Walmuurputten worden normaal gesproken met de hand opgemetseld, maar dat is niet altijd eenvoudig in de volle Amsterdamse ondergrond. Hoogtes en aansluitingen verschillen voortdurend en de metselaar moet ze dus altijd nauwkeurig op maat maken. De 3D-printer van Neolithic kan dit ook, maar dan razendsnel. De Haarlemse specialist in beton-, steen- en kleiprinttechniek ontwikkelde er een ‘digitale putten-configurator’ voor. Daarmee kan de industriële robot in moordend tempo aan de slag.
De configurator kan uitermate soepel met maatverschillen omgaan, ook als de hoogtes variëren van 86 tot 110 centimeter, zoals bij de Amsterdamse walmuurputten. Het is gewoon een kwestie van de hoogte-, breedte- en dieptematen invoeren op de website. Daarna rollen de productiedata voor de robotarm er automatisch uit. “Dus toen Dura Vermeer de maten had doorgegeven, kon onze 3D-printer de volgende dag al de putten maken”, zegt Aerts. “Er komt geen ingenieur meer aan te pas om verder rekenwerk te doen.”
Snelheid
Voor de locatie aan de Jacob Catskade maakte het bedrijf bij wijze van proefronde, achthoekige en vierkante putten. De pilot op deze kade gebeurde in nauwe samenwerking met de Gemeente Amsterdam en Waternet.
De walmuurputten ogen als normaal beton en zijn in dunne laagjes opgebouwd. Over de precieze samenstelling van het materiaal wil Aerts weinig kwijt. “Er zitten zand, cement en toeslagstoffen in. Plat gezegd is het dus inderdaad beton, maar dan wel beton dat extreem snel uithardt.” Dat maakt een hoge printsnelheid mogelijk, omdat onderliggende laagjes niet inzakken. De leveringssnelheid is ook hoog, omdat objecten binnen een week al bijna op hun eindsterkte zitten.
Prefab
Er bestaan ook putten van prefabbeton, maar de levertijd daarvan bedraagt al gauw twee maanden. Bovendien moeten ze wegens de grote maatverschillen met stelringen worden ingepast op locatie. Dat vergt veel passen en meten en uitzoekwerk.
Prefab-exemplaren zijn daarnaast groot en log. Het 3D-printen van walmuurputten vergt minder materiaal, omdat ze exact op maat worden gemaakt. Neolithic gebruikt bovendien een ‘materiaalbesparende print flow’. Aerts: “De vormgeving kan bijdragen aan de sterkte. We halen een gemiddelde materiaalbesparing van zo’n 20 procent.” De prijs is volgens hem concurrerend.
Hellingtrap
De robotarm heeft eerder hellingtrappen en straatmeubilair geprint. Ook daarvoor heeft Neolithic een online configurator op maat gemaakt. Die zit inmiddels in de ‘productcatalogus’ van het bedrijf. “Daarmee kun je zelf precies online bepalen hoe je put, trap of straatmeubel eruit gaat zien. Tot en met de kleur.”
